Termin przedawnienia roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej

Przedawnienie to instytucja prawa cywilnego oparta na upływie czasu, z którym ustawodawca wiąże określone skutki prawne. Zgodnie z art. 117 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. kodeks cywilny (dalej: „KC”) roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu, co oznacza, że po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia.

Skutkiem przedawnienia jest to, że dłużnik może uchylić się od spełnienia na rzecz wierzyciela świadczenia. Warto zwrócić uwagę na fakt, iż sąd oceniając materiał dowodowy

zebrany w sprawie nie bierze pod uwagę zarzutu przedawnienia z urzędu. Oznacza to, że sąd uwzględnia zarzut przedawnienia, dopiero gdy zostanie on zgłoszony przez osobę zobowiązaną do spełnienia świadczenia.

Jak zostało wyżej wspomniane przedawnienie dotyczy roszczeń o charakterze majątkowym. Nie wszystkie jednak roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Przykładem takich roszczeń jest roszczenie windykacyjne (o wydanie rzecz) i negatoryjne (o naruszenie własności w inny sposób niż pozbawienie władztwa faktycznego nad rzeczą), jeżeli ich przedmiotem jest nieruchomość.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w przepisie art. 118 KC, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – trzy lata, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej.

W niniejszym opracowaniu zostanie poruszona kwestia terminu przedawnienia roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Należy pamiętać, że nie każde roszczenie przedsiębiorcy musi być związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą, w związku z czym nie będzie ono podlegać trzyletniemu okresowi przedawnienia.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjmuje się, iż roszczenie związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, to roszczenie, które ściśle wiąże się z umowami zawieranymi przez przedsiębiorców. Chodzi tu zarówno o umowy, które są zawierane w ramach podstawowej działalności przedsiębiorcy, jak i o umowy, które pośrednio tej działalności służą (np. umowy ubezpieczenia). Związane z prowadzeniem działalności gospodarczej mogą być nie tylko roszczenia kontraktowe, ale również roszczenia deliktowe oraz z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia, pod warunkiem, że pozostają w bezpośrednim związku przyczynowym ze wskazanymi wyżej umowami (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2008 r., sygn. akt I CSK 155/08).

Warto pamiętać, że do zastosowania trzyletniego terminu przedawnienia przewidzianego w art. 118 KC nie jest wymagane, aby obie strony stosunku prawnego, z którego wywodzi się roszczenie majątkowe, prowadziły działalność gospodarczą. Wystarczy, że działalność gospodarczą prowadzi tylko strona dochodząca roszczenia, które wiąże się z tą działalnością (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2008 r., sygn. akt I CSK 302/07).

Ustawodawca wprowadził do kodeksu cywilnego, poza terminami określonymi w art. 118 KC, krótsze terminy przedawnienia, o których należy pamiętać rozważając kwestię przedawnienia roszczenia. Przykładami roszczeń, dla których przepisy kodeksu cywilnego przewidują krótszy termin przedawnienia są m.in. roszczenia z umowy przewozu osób i rzeczy, które przedawniają się z upływem roku.

Ponadto, w kodeksie cywilnym zostały wymienione roszczenia, dla których przewidziano dwuletni termin przedawnienia. Są to roszczenia z następujących tytułów:

  1. umowy sprzedaży dokonanej w zakresie działalności przedsiębiorstwa sprzedawcy, dla roszczeń rzemieślników z takiego tytułu, roszczeń prowadzących gospodarstwa rolne z tytułu sprzedaży płodów rolnych i leśnych,
  2. umowy o dzieło,
  3. umowy o świadczenie usług, do których stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu,
  4. roszczenia o wynagrodzenie za spełnione czynności i o zwrot poniesionych wydatków przysługujących osobom, które stale lub w zakresie działalności przedsiębiorstwa trudnią się czynnościami danego rodzaju, to samo dotyczy roszczeń z tytułu zaliczek udzielonych tym osobom, roszczeń z tytułu utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki, jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone.

adwokat Michał Pinkas

http://www.jablonski-legal.pl/adwokat-w-radomiu/

ZOBACZ TAKŻE
guest
0 komentarzy
Inline Feedbacks
View all comments